“ΥΠΟΘΕΣΗ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ”: ΟΠΕΡΑ ΤΟΥ ΛΕΟΣ ΓΙΑΝΑΤΣΕΚ

Saturnalia-1
ΣΑΤΟΥΡΝΑΛΙΑ: ΤΑ “ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ” ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ
17 Δεκεμβρίου, 2020
Paul Klee - 1
ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΟΥΛ ΚΛΕΕ
18 Δεκεμβρίου, 2020

“ΥΠΟΘΕΣΗ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ”: ΟΠΕΡΑ ΤΟΥ ΛΕΟΣ ΓΙΑΝΑΤΣΕΚ

The Makropulos Affai - 1

Τρίπρακτη όπερα του Tσέχου συνθέτη Λέος Γιανάτσεκ (1854-1928), με ελληνικό ενδιαφέρον, όπως υποδηλώνει ο τίτλος της («Vec Makropulos» ο πρωτότυπος τίτλος στα τσέχικα).

Γράφτηκε μεταξύ 1923 και 1925 και το λιμπρέτο, το οποίο υπογράφει ο ίδιος ο Γιανάτσεκ, βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο του συμπατριώτη του συγγραφέα Κάρελ Τσάπεκ (1890-1938). Η πρεμιέρα της όπερας δόθηκε με μεγάλη επιτυχία στις 18 Δεκεμβρίου του 1926 στο Εθνικό Θέατρο του Μπρνο και η ελληνική της πρώτη μόλις στις 3 Ιουλίου του 2002 στο Ηρώδειο από το Εθνικό Θέατρο του Μπρνο.

Η Υπόθεση

Η όπερα εκτυλίσσεται το 1920 και ισορροπεί ανάμεσα στο θρίλερ και την επιστημονική φαντασία. Το 1565 ο Έλληνας γιατρός του βασιλιά των Αψβούργων Ροδόλφου Β’, Ιερώνυμος Μακρόπουλος, ανακάλυψε τη συνταγή ενός ελιξιρίου που επιμήκυνε τη ζωή κατά 300 χρόνια. Κατέγραψε, λοιπόν, την εφεύρεσή του σ’ ένα χειρόγραφο, το οποίο συνέταξε στην ελληνική γλώσσα. Προκειμένου να πείσει τον βασιλιά για τις ιδιότητες του ελιξιρίου, ο γιατρός το έδωσε στην κόρη του, τη 16χρονη τότε Ελίνα Μακροπούλου, η οποία είχε γεννηθεί στην Κρήτη το 1549.

Ο βασιλιάς δεν πείσθηκε, ο γιατρός πέθανε χρόνια αργότερα στη φυλακή, αλλά η Ελίνα υπήρξε η ζωντανή απόδειξη της αλήθειας των ισχυρισμών του πατέρα της. Κάθε 60 ή 70 χρόνια άλλαζε το όνομά της για να μην κινήσει υποψίες, αλλά σε ολόκληρο το διάστημα των 300 χρόνων διατηρούσε πάντοτε τα αρχικά Ε. Μ.(Ελίνα Μακροπούλου, Ευγενία Μοντέζ, Ελιάν Μακ Γκρέγκορ, Εκατερίνα Μίσκιν, Ελσα Μίλερ, Εμίλια Μάρτι). Όλα τα προηγούμενά της πρόσωπα η ηρωίδα τα αποκαλύπτει στη διάρκεια της τρίτης πράξης της όπερας, οπότε και αποφασίζει να «παραδοθεί» στο θάνατο, προκειμένου να αποκατασταθεί, με τον τρόπο αυτό, η φυσική τάξη των πραγμάτων.

Οι Ρόλοι του έργου

Εμίλια Μάρτι, πρώην Ελίνα Μακροπούλου, διακεκριμένη τραγουδίστρια (σοπράνο)
Άλμπερτ Γκρέγκορ (τενόρος)
Δρ. Κολενάτι, δικηγόρος (μπασοβαρύτονος)
Βίτεκ, υπάλληλος του Κολενάτι (τενόρος)
Κριστίνα, κόρη του Βίτεκ, νεαρή τραγουδίστρια (σοπράνο)
Βαρώνος Γιάροσλαβ Πρους (βαρύτονος)
Γιάνεκ, γιός του βαρώνου (τενόρος)
Κόμης Χάουκ-Σέντορφ (τενόρος)
Ένας τεχνικός σκηνής (βαρύτονος)
Μια καθαρίστρια (άλτο)
Μια υπηρέτρια (άλτο)
Ανδρική χορωδία εκτός σκηνής

Η όπερα του Γιανάτσεκ έδωσε την αφορμή στον Άγγλο φιλόσοφο Μπέρναρντ Γουίλιαμς (1929-2003) να γράψει το δοκίμιο «The Makropulos Case: Reflections on the Tedium of Immortality», στο οποίο επιχειρηματολογεί γιατί ο άνθρωπος δεν έχει λόγο να ζει αιώνια. Το ίδιο το έργο αποτελεί σημείο αναφοράς του μυθιστορήματος του Αμερικανού συγγραφέα Μάθιου Γκάλαγουεϊ «The Metropolis Case», που κυκλοφόρησε το 2010.

The Makropulos Affai - 2

Στις 5 Ιανουαρίου του 1996, η εναρκτήρια παράσταση της όπερας στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) διακόπηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης Πράξης, όταν ο τενόρος Ρίτσαρντ Βέρσαλ, 63 ετών, προσπαθώντας να ανέβει μία σκάλα έπαθε καρδιακή προσβολή και ξεψύχησε επί σκηνής με την ατάκα του Βίτεκ στα χείλη: «Κρίμα να ζεις τόσο πολύ».

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *