Γράφει ο Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Κάπως έτσι έχει η Ιστορία…
Παραθέτω αυτές τις σκέψεις από ένα δημοσίευμα που διάβασα στη Huffington Post.
Κατά το δεύτερο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου, το 430 π.Χ., και ενώ η πόλη των Αθηνών πολιορκούνταν από τους Σπαρτιάτες ξέσπασε επιδημία γνωστή ως “Ο Λοιμός των Αθηνών”.
Θεωρείται πως η επιδημία πρωτοεμφανίστηκε στο κύριο λιμένα της Αθήνας, τον Πειραιά, που αποτελούσε την κύρια είσοδο προμηθειών της πόλης. Ο λοιμός εμφανίστηκε και σε άλλες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, επέστρεψε δύο φορές, το 429 π.Χ. και τον χειμώνα του 427/426 π.Χ., και η καταστροφή που προκάλεσε στον πληθυσμό της Αθήνας ήταν ένα σημαντικό πρώτο πλήγμα για την πόλη ως προς την εξέλιξη του εμφυλίου πολέμου.
Η πανδημία προκάλεσε το θάνατο ενός μεγάλου ποσοστού των κατοίκων της πόλης, ανάμεσα στους οποίους και του ίδιου του Περικλή μαζί με τα μέλη της οικογενείας του, ενώ οι λεπτομερείς μαρτυρίες του Θουκυδίδη είναι ανεκτίμητες για την μελέτη του γεγονότος, καθώς ο ίδιος ήταν αυτόπτης μάρτυρας και είχε μολυνθεί, κατόρθωσε όμως να επιζήσει. Σοβαρή είναι η αναφορά του στους γιατρούς της εποχής που δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν την πανούκλα και “η θνησιμότητα μεταξύ τους ήταν μεγαλύτερη διότι ήσαν περισσότερο εκτεθειμένοι στην επιδημία” (Θουκυδίδης 2.47). Η ιστορική του περιγραφή κατά την διάρκεια του λοιμού αναφέρει λεπτομερώς την πλήρη εξαφάνιση της κοινωνικής συνοχής και ηθικής κατά τη διάρκεια του λοιμού. Η παρανομία, η θρησκευτική αβεβαιότητα και η αδιαφορία στην επιμέλεια των αρρώστων και νεκρών, αποτέλεσαν στοιχεία που επηρέασαν δραματικά το κοινωνικό σύνολο. Ξεχωριστό παράδειγμα υπήρξε ο Ιπποκράτης ο οποίος ήταν ένας από τους γιατρούς που βρίσκονταν στην πόλη και η συνεισφορά του στην αντιμετώπιση του λοιμού ήταν σημαντική. Όμως μήτε οι γιατροί, που δεν κατάφεραν και πολλά στην αντιμετώπιση του λοιμού, αλλά ούτε και ο Ιπποκράτης δεν εισηγηθήκαν να σταματήσει η θεατρική παραγωγή που υπήρξε πλουσιότατη από το 430π.Χ. έως το 425π.Χ. που κράτησε η πανδημία. Το θέατρο της Επιδαύρου και το Θέατρο του Διονύσου έμειναν ανοιχτά και φιλοξένησαν εκείνη την περίοδο αριστουργηματικές παραστάσεις και έμειναν ανοιχτά σε μια πανδημία που ούτε λίγο, ούτε πολύ, έπληξε το 1/3 του πληθυσμού της Αθήνας με 50.000 νεκρούς και το 1/4 των οπλιτών που μάχονταν εναντίον των Σπαρτιατών.
Μερικά από τα θεατρικά διαμάντια που παρουσιάστηκαν και στα δυο θέατρα ήταν: Ο “Ιππόλυτος” του Ευρυπίδη (428 π.Χ.), οι “Τραχήνιες” του Σοφοκλή (δεν έχει χρονολογηθεί με ακρίβεια αλλά πολλοί μελετητές το τοποθετούν μεταξύ 430-425 π.Χ.), ο ίδιος ο Σοφοκλής μάλιστα την ίδια περίοδο μας χαρίζει ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου θεάτρου τον “Οιδίποδα Τύραννο” (πρόσφατες μελέτες χρονολογούν το έργο γύρω στο 425 π.Χ.), ενώ ο Αριστοφάνης παρουσιάζει τους “Δαιταλείς” το 427 π.Χ., τους “Βαβυλώνιους” το 426 π.Χ. και τους οι “Αχαρνείς” το 425 π.Χ.
Γιατί τα αναφέρω όλα αυτά;
Αντί για απάντηση θα κάνω ένα συλλογισμό. Ο καθένας εύκολα μπορεί να καταλάβει πως υπάρχει μια μεγάλη πνευματική διαφορά μεταξύ των γιατρών του τότε και του τώρα. Πολλές είναι οι πληροφορίες που αναφέρουν πως οι λοιμοξιολόγοι της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων επιμένουν πως τα θέατρα δεν μπορούν να ανοίξουν με πληρότητα άνω του 30%.
Αυτό που ζούμε κύριοι της επιστήμης δεν είναι απλά παράλογο αλλά καταστροφικά παράλογο και μάλιστα αρκετά ύποπτο, έως και δολοφονικό καταδικάζοντας όχι μόνο τα θέατρα και τους εργαζόμενους τους σε οικονομική και ψυχολογική απόγνωση, αλλά και το κοινό σε μια μόνιμη κατάθλιψη, αποξένωση και απομόνωση. Νομίζω πως ήρθε η ώρα να πετάξτε τις μάσκες που τόσο εύκολα επιβάλλατε και να πάρετε μια και μοναδική απόφαση: να παραιτηθείτε!
Επιστήμη και πολιτική δεν πάνε μαζί.
Μην παίζετε και μην εξαντλείτε την υπομονή χιλιάδων εργαζομένων και θεατών στο χώρο του θεάματος δημιουργώντας κοινωνικές ομάδες πολλών ταχυτήτων. Δεν είναι δυνατόν το θέατρο και οι κινηματογραφικές αίθουσες να είναι εστίες μόλυνσης όταν ορθώς μπορούν να ελεγχθούν καλύτερα από ένα κλειστοφοβικό αεροπλάνο με ούτε μια θέση κενή ή από ένα μέσω μεταφοράς που σαν παστωμένες σαρδέλες επιβιβάζεται το κοινό προς τον τελικό προορισμό του.
Θα ήταν περισσότερο τίμιο η παραίτησή σας, παρά οι πολιτικές πρακτικές σας. Θα ήταν περισσότερο τίμιο να μιλήσετε για την καταστροφή που επέφεραν οι εκάστοτε κυβερνήσεις στο σύστημα υγείας τα χρόνια της κρίσης, παρά να βάφετε το προσωπάκι σας και να τρομοκρατείτε τον κόσμο έχοντας συμμάχους τα ΜΜΕ. Θα ήταν πιο τίμιο να βγάλετε τον σκασμό επιτέλους και να επιστρέψετε εκεί που ανήκετε στα εργαστήρια σας, για να σώσετε με τρόπους ιατρικούς, με τρόπους φαρμακευτικούς τους συνανθρώπους σας, μήπως κάνετε περήφανο και τον Ιπποκράτη που σε αυτόν ορκιστήκατε. Θα ήταν περισσότερο τίμιο να ξυπνήσει η ανθρωπιά μέσα σας και να σταματήσετε να ελίσσεστε πολιτικά για προσωπικά οφέλη. Θα ήταν περισσότερο τίμιο να αφήσετε και άλλες ιατρικές γνώμες να έρχονται στην επιφάνεια και όχι μόνο αυτές που συνάδουν με την πολιτική γραμμή του υπουργείου που ανήκετε. Η επιστήμη σας δεν είναι μετοχή χρηματιστηρίου, δεν είναι ένα ποσοστιαίο κουτάκι στο ποιοι θα βρουν το φάρμακό ή το εμβόλιο για την μαζική παραγωγή, δεν είναι βήμα διασποράς φόβου ως γνωστή μέθοδος ελέγχου των μαζών. Σταματήστε λοιπόν να σουλατσάρετε με τα αθώα τετράποδά σας εδώ κι εκεί για να διαφημίζεστε και κλειστείτε στα εργαστήρια σας κάνοντας την δουλειά σας, αφήνοντας και τους υπολοίπους να κάνουν την δική τους, δίνοντας λύσεις ζωής και όχι απόγνωσης.
Στο θέατρο της Επιδαύρου φιλοξενούνταν μουσικοί, ωδικοί και δραματικοί αγώνες που συμπεριλαμβάνονταν στη λατρεία του Ασκληπιού, ο οποίος υπήρξε η ιδεατή αντίληψη της ιαματικής δύναμης της φύσης, όπως και σήμερα γίνεται αντιληπτή από τους ανθρώπους, που επιδρά κατά τις “ήπιες” εποχές στα υψώματα και στον καθαρό αέρα, κάτω από την απαλή λάμψη και θερμότητα του Ηλίου, στα σημεία που αναβλύζουν δροσερές πηγές, ενώ πανύψηλα δένδρα γύρω καθαρίζουν την ατμόσφαιρα. Γι’ αυτό και το θέατρο της Επιδαύρου χρησιμοποιήθηκε και ως μέσο θεραπείας των ασθενών, καθώς υπήρχε η πεποίθηση πως η παρακολούθηση δραματικών παραστάσεων είχε ευεργετικά αποτελέσματα για την ψυχική και σωματική υγεία τους.
Συμπέρασμα κύριοι λοιμοξιολόγοι της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων: Η Τρομοκρατία και ο φόβος δεν φέρνουν υγειονομικά αποτελέσματα, αλλά καταστροφικά. Μπορώ να καταλάβω την πνευματική στέρησή σας και συνάμα την ψυχική στειρότητά σας ως θυσία στην υπηρέτηση της επιστήμη σας, αλλά όταν αυτό το μεταποιείτε σε εξουσιαστική πολιτική, παύει να είναι επιστήμη.
Αγαπητέ κύριε Τσιόρδα, πιστέψτε με, δεν με συγκίνησαν και δεν με ποτέ οι σπουδές σας και η επιστημονική σας κατάρτιση, μήτε τα δάκρυά σας στην αρχή αυτή της περίεργής ιστορίας του κορονοϊού. Μπράβο σας όμως και σας συγχαίρω για όλα όσα και όπως πετύχατε μέχρι σήμερα, όμως όσο θα επιμένετε στη ρήση σας “θέλω κινηματογράφους και θέατρα κλειστά”, με κάνετε να σας λυπάμαι για την πνευματική σας ικανότητα.
Μήπως εν τέλει εσείς φοβάστε την πνευματική και ψυχική δύναμη που εκπέμπει ένα θεατρικό και κινηματογραφικό έργο και όχι τον κορονοϊό;