Α’ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ

Manolis Chiotis
Ο ΔΙΟΡΑΤΙΚΟΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΧΙΩΤΗΣ
22 Μαρτίου, 2020
Art Brut - Outsider Art
Art Brut, Outsider Art ή “ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ” ΕΚΦΡΑΣΗ;
22 Μαρτίου, 2020

Α’ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ

Dimitris Paparrigopoulos - 1

Έλληνας δικηγόρος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής της λεγόμενης Α’ Αθηναϊκής Σχολής.

Dimitris PaparrigopoulosΟ Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 8 Σεπτεμβρίου 1843 και ήταν γιος του εθνικού ιστορικού Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1866 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της σχολής του με τη διατριβή «Αι περί ποινή θεωρίαι του Πλάτωνος». Εργάστηκε ως δικηγόρος, ενώ παράλληλα μελετούσε από νεαρή ηλικία αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς, καθώς και τη σύγχρονή του λογοτεχνική παραγωγή. Το μεγάλο παράπονό του ήταν ότι λόγω του επαγγέλματός του, δεν του επαρκούσε ο χρόνος για να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία κι έγραφε μόνο κατά τις νυχτερινές ώρες.

Το 1861, σε ηλικία 18 ετών, δημοσίευσε την πρώτη του μελέτη, με τίτλο Σκέψεις ενός ληστού ή καταδίκη της κοινωνίας, η οποία αναδεικνύει τη φιλελεύθερη και αναρχίζουσα σκέψη του και αποτελεί μία συναρπαστική απολογία για το ληστρικό φαινόμενο στην Ελλάδα της εποχής του. «Ληστής κακούργος! Οι πλούσιοι τους τρέμουσιν, οι πτωχοί τους τιμώσι τις του καταφρονεί; ο νόμος; όχι διότι δεν τους ετιμώρει» γράφει κάπου.

Στον Δημήτριο Παπαρρηγόπουλο αποδίδεται το πρώτο μέρος του άρθρου Aναρχία, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Φως του Σοφοκλή Kαρύδη στις 9 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου και θεωρείται το πρώτο αναρχικό δημοσίευμα στον τότε ελλαδικό χώρο. Το άρθρο προκάλεσε αντιδράσεις και το φύλλο της εφημερίδας κατασχέθηκε, ενώ το δεύτερο μέρος του δεν δημοσιεύτηκε ποτέ.

Το 1868 εξέδωσε την πραγματεία Τα καθήκοντα του ανθρώπου ως χριστιανού και ως πολίτου, που βραβεύτηκε στο Νικοδήμειο διαγωνισμό. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του, δημοσίευσε το ιστορικό σύγγραμμα Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, που χρησιμοποιήθηκε ως σχολικό εγχειρίδιο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Δεν θέλω δόξαν

Δεν θέλω δόξαν· προτιμώ η ύπαρξίς μου πάσα
Να αντηχή εις γυναικός ερώσης την καρδίαν,
Και η ζωή μου, ως γλυκύ τι όναρ διαβάσα,
Εις του θανάτου άγνωστος να πέση την σκοτίαν.

Και η σκιά της κυπαρίσσου
Την μνήμην μου ας περιπτύσση•
Αυτή ας λέγη –ενθυμήσου–
Αν έλθη τις να με θρηνήση.

Δεν θέλω δόξαν· με αρκεί ο βίος ούτος μόνον·
Διεμελίσθη αρκετά υπό της κοινωνίας·
Προς τί να πέση έρμαιον εν μέσω των αιώνων
Ίν’ ανατέμνηται ψυχρώς υπό της ιστορίας;

Ο άνθρωπος αχάριστος επλάσθη αιωνίως·
Αν ο Σωκράτης αρετή υπήρξε πληρεστάτη,
Αλλ’ εν τη δόξη και αυτού πικρός περά ο βίος·
Ο φθόνος έτι σήμερον αυτόν κατασπαράττει.

Δεν θέλω δόξαν· την σιγήν ερά η ευτυχία,
Και εις τους κόλπους κρύπτεται ο έρως της εσπέρας.
Η αληθής συγκίνησις είναι δειλή, πραεία,
Και η χαρά η ομαλή ποτέ δεν έχει πέρας.

Η ιστορία, πυραμίς κρατούσα τας μουμίας
Ας εβαλσάμωσε ποτέ καλώς η ειμαρμένη,
Προβαίνει σαγηνεύουσα τας ευγενείς καρδίας,
Αντί δακρύων μαλερών βωμούς υποσχομένη.

Ως τυμβωρύχος, αποινεί την κόνιν ανορύσσει
Των απ’ αιώνος εν τη γη βαθέως κοιμωμένων•
Επαίνους μετά καταρών επί αυτών θα πτύση•
Κ’ είναι το βάδισμα αυτής δειλόν, συγκεχυμένον.

Δεν θέλω δόξαν· εις της γης τας ατραπούς αν βαίνω,
Τον ουρανόν το όμμα μου πιστώς ενατενίζει.
Η δόξα έρπει εις την γην· παρά τω πλάστη μένω,
Οπόταν εις το άπειρον ο νους μου βηματίζη.

Ας ανυμνή την παγεράν ισχύν η οικουμένη·
Ας στέφωσι την κεφαλήν του ήρωος με στέμμα·
Η νίκη, άνωθεν σωρού πτωμάτων ιπταμένη,
Φρικώδη φέρει στέφανον, βαμμένον εις το αίμα.

Ιδέ εν μέσω των νεφών την ίριδα· εκείνη
Είναι ελπίδος σύνθημα εντός τοσαύτης λύσσης.
Ας χύνη πέραν κεραυνούς η θύελλα, ας χύνη,
Ο έρως μένει δι’ ημάς, ο έρως και η φύσις.

Των Γαλατών δεν πρόκειται τα στίφη να νικήσης
Ώ Καίσαρ· δύνασαι στιγμήν δια νικών μυρίων
Εκ του μοιραίου της ζωής ορίου να κερδίσης;
– Ουχί! ο Βρούτος απαντά δια πληγών καιρίων.

Δεν θέλω δόξαν· προτιμώ η ύπαρξίς μου πάσα
Να αντηχή εις γυναικός ερώσης την καρδίαν,
Και η ζωή μου, ως τερπνόν τι όναρ διαβάσα,
Εις του θανάτου άγνωστος να πέση την σκοτίαν.

Και η σκιά της κυπαρίσσου
Την μνήμην μου ας περιπτύσση,
Αυτή ας λέγη –ενθυμήσου–
Αν έλθη τις να με θρηνήση.

Η σχέση του με την ποίηση ξεκινά από τα νεανικά του χρόνια. Η πρώτη δημοσίευση έργου του, όμως, έγινε το 1866, όταν βραβεύτηκε στο Βουτσιναίο διαγωνισμό με την ποιητική συλλογή Στόνοι, στην οποία περιέχεται το πιο γνωστό του ποίημα Ο Φανός του Κοιμητηρίου Αθηνών. Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια η συλλογή Χελιδόνες (1867) και τα ποιήματα Ορφεύς (1868) και Πυγμαλίων (1869), που βραβεύτηκαν με πρώτο έπαινο στον ίδιο διαγωνισμό.

Ο Παπαρρηγόπουλος έγραψε, επίσης, τους Χαρακτήρες, συλλογή πεζών και έμμετρων διαλογικών κειμένων κοινωνικής κριτικής, καθώς και την πολιτική κωμωδία Συζύγου εκλογή, η οποία γνώρισε επιτυχία στην ελληνική σκηνή, αλλά και μεταφράστηκε και παραστάθηκε στη Γαλλία και την Ιταλία. Το 1865 δημοσίευσε άλλη μια κωμωδία με τίτλο Αγορά.

Ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος πέθανε από εγκεφαλική συμφόρηση στις 21 Μαρτίου 1873, σε ηλικία μόλις 29 χρόνων. Η κηδεία του ήταν πάνδημη, καθώς ο ποιητής ήταν αρκετά δημοφιλής στην εποχή του.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *