Συνοπτικά το κείμενο της εκπομπής:
Νομίζω πως σχεδόν όλοι ξέρουν για την 7η!
Αυτό το επεισόδιο της εκπομπής “Σχετικώς με τις Τέχνες” σας ενημερώνει γενικά για τις 7 τέχνες ποιες είναι, ποιες προστέθηκαν και που βρίσκεται ο διαχωρισμός των ιστορικών καλών τεχνών και των εφαρμοσμένων τεχνών.
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος, που προσπαθούσε να προστατέψει το κορμάκι του από κάθε είδους φυσικό φαινόμενο, από άγρια ζώα ή από άλλες ομάδες ανθρώπων.
Αυτό το ζώων λοιπόν, ο άνθρωπος, πρώτα ανακάλυψε τις σπηλιές, μετά τα ξύλινα καλύβια, κι έπειτα τα πέτρινα σπίτια.
Όταν ο άνθρωπος άρχισε να δουλεύει την πέτρα δημιούργησε μικρά θαύματα.
Εκτός από σπίτια, έκτισε ανάκτορα, ναούς και τα διακοσμούσε εσωτερικά με ζωγραφικές αναπαραστάσεις, τις γνωστές μας σε όλους τοιχογραφίες.
Την περίοδο εκείνη έχουμε και την πρώτη κοινωνική διάκριση σε σπίτια πλουσίων και φτωχών, όπως και τα πρώτα εξοχικά σπίτια.
Από την νεολιθική εποχή μέχρι σήμερα αυτό το ζώων που ονομάστηκε άνθρωπος, μας χάρισε κτιριακά αριστουργήματα και από το ξύλο και την πέτρα φτάσαμε στο σίδηρο, στο τούβλο και στο τσιμέντο.
Κάπως έτσι γεννήθηκε η Αρχιτεκτονική.
Τι είναι λοιπόν η αρχιτεκτονική;
Είναι τέχνη; Είναι Επιστήμη;
Μην είναι και τα δύο;
Γιατί όχι… Μην είναι ιδέα;
Μια ιδέα που υπάρχει, που εκφράζεται μέσα από ύλη και φανερώνεται στο φως, που μεταπηδά και αλλάζει την ύλη και περισσότερο αλλάζει το τρόπο που εμείς την αντιλαμβανόμαστε.
Εν συντομία: Η Αρχιτεκτονική είναι Τέχνη, είναι επιστήμη, είναι και ιδέα. Πρωτεύοντας ρόλος της είναι να ικανοποιήσει τις ανθρώπινες ανάγκες, σχεδιάζοντας και δημιουργώντας ένα χώρο από το χαρτί ως το κατασκευαστικό αποτέλεσμα.
ΓΛΥΠΤΙΚΗ:
Τι κοινό έχουν το άγαλμα της ελευθερίας, τα ωραία παλικάρια και οι ωραίες κοπελιές που λάγνα μας κοιτούν όρθια από τα βάθη των αιώνων, με τον σύγχρονο δρομέα που βρίσκεται στην Αθήνα στην πλατεία της Μεγάλου του Γένους Σχολής;
Άσχετο… Δεν ήξερα ποτέ πως η πλατεία ανάμεσα στο Χίλτον και τον Ευαγγελισμό ονομάζεται έτσι.
Το κοινό τους λοιπόν σημείο σε αυτά που είπα πριν, είναι η γλυπτική.
Ο Γλύπτης είναι ο καλλιτέχνης! Μουρλός ή λογικός δεν έχει σημασία. Ή μήπως έχει; Εσείς τι λέτε;
Εγώ λέω πως Οι τέχνες γεννήθηκαν για να είναι ελεύθερες και οι καλλιτέχνες να εκφράζουν μέσα από την τρέλα τους την λογική.
Παίρνω ως γλύπτης διάφορα σκληρά υλικά όπως πέτρα, μάρμαρο, μέταλλο, γυαλί ή ξύλο, αλλά και πιο μαλακά – για τα μαλακά υλικά μιλάω βρώμικα κουλτουριάρικα μυαλά…
Όπως είναι ο πηλός και το πλαστικό και προσπαθώ να δημιουργήσω αυτό που έχω στο κεφάλι μου.
Και τι φτιάχνεις με αυτά;
Έναν άντρα να με κοιτάει, μια γυναίκα να μου χαμογελάει ή ένα κουτάλι με κεράσι που με καλεί να το φάω αλλά δεν μπορώ.
Την καλλιτεχνική αυτή διαδικασία την ονομάζουμε γλυπτική. Αναπαριστά δηλαδή αυτό που έχει στην κεφαλή του ο δημιουργός σε τρισδιάστατες μορφές με οποιοδήποτε μέσο – υλικό δηλαδή – που μπορεί να το αναπαραστήσει! Και τι εννοούμε λέγοντας τρισδιάστατη μορφή;
Τρισδιάστατη μορφή είναι αυτό που βλέπουν τα μάτια μας σε μήκος, πλάτος, ύψος, βάθος και εύρος. Πιο απλά να το πώ… Δεν γίνεται!
Νούμερο τρία στη σειρά των τεχνών…
Ζωγραφική, τρίτη τέχνη στη σειρά. Όπερ σημαίνει πως η ζωγραφική αποτελεί την διαδικασία αναπαράστασης ή αποτύπωσης μιας φανταστικής ή πραγματικής εικόνας με φυσικά ή ψηφιακά μέσα.
Η πιο ευχάριστη αίσθηση του ματιού. Μέσα από έναν πίνακα ζωγραφικής ξεδιπλώνεται μπροστά σου μια ιστορία, μικρή ή μεγάλη δεν έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι οι παράλληλες εικόνες που δημιουργεί η φαντασία του μυαλού σου.
Η ζωγραφική λοιπόν είναι εικόνες που κινούνται στα όρια μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης, που ακροβατούν ανάμεσα στην ιστορία, το φανταστικό, την καθημερινότητα, το αίνιγμα και τη μαγεία.
Σε συνάρτηση με την ζωγραφική είναι και η χαρακτική η οποία αποτελεί την δημιουργία μιας εικόνας σε μια μήτρα κυρίως ξύλου, πέτρας ή χαλκού αλλά και άλλων μετάλλων, που στη συνέχεια μεταφέρεται σε μια επίπεδη επιφάνεια μέσω μελάνης ή άλλης μορφής χρώσης. Για να μας δώσουν με αυτό τον τρόπο τις απίθανες γκραβούρες.
Πάρε ένα βιβλίο και διάβασε μπορείς.
Τέταρτη μορφή τέχνης στη σειρά η Λογοτεχνία συμπεριλαμβανομένου και της ποιήσεως.
“Ήταν τα καλύτερα χρόνια, ήταν τα χειρότερα χρόνια, ήταν η εποχή της σοφίας, ήταν η εποχή της ηλιθιότητας, ήταν ο καιρός της πίστης, ήταν ο καιρός της δυσπιστίας, ήταν η περίοδος του φωτός, ήταν η περίοδος του σκοταδιού, ήταν η άνοιξη της ελπίδας, ήταν ο χειμώνας της απελπισίας, είχαμε τα πάντα στη διάθεση μας, δεν είχαμε τίποτα στη διάθεση μας, όλοι μας πηγαίναμε κατευθείαν στον παράδεισο, όλοι μας πηγαίναμε εντελώς αντίθετα”.
— Κάρολος Ντίκενς – Η Ιστορία Δύο Πόλεων.
Το συνιστώ, ένα από τα αγαπημένα μου.
Δεν θα προσεγγίσουμε έναν ορισμό για την τέχνη της λογοτεχνίας. Είναι πολλοί και όλοι σωστοί και ότι άλλο και να ειπωθεί πάλι σωστό θα είναι, ας αρκεστούμε όμως σε αυτό: Λογοτεχνία είναι η παραγωγή γραπτών και προφορικών προϊόντων του έντεχνου λόγου.
Να παίρνετε βιβλία, βιβλία, βιβλία πολλά βιβλία…
Όμως με προσοχή.
Αυτά που επιλέγουμε και για όσα διαβάσουμε! Μένω εκεί και δεν το συνεχίζω.
Η τέχνη της γραφής έχει πολλούς δρόμους.
ΜΟΥΣΙΚΗ:
Από την λογοτεχνία και την μουσική του λόγου στην μουσική που βασίζεται στην οργάνωση των ήχων με σκοπό τη σύνθεση, εκτέλεση και ακρόαση ενός μουσικού έργου.
Ο Νίτσε είχε γράψει πως “Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος”.
Ιστορικά η μουσική εξελίσσεται παράλληλα με την γλώσσα, παράλληλα δηλαδή με την ανθρώπινη εξέλιξη.
Φτάσαμε στην έκτη τέχνη και αυτή η έκτη τέχνη είναι παραστατική. Είναι το θέατρο, η όπερα, ο χορός, η παντομίμα.
Πολλές μορφές τεχνών συνθέτουν το παζλ στο αποτέλεσμα μιας θεατρικής παράστασης. Ο γραπτός λόγος, η μουσική, η ζωγραφική, ο χορός είναι μερικά από αυτά.
Η γέννηση του θεάτρου στην Αρχαία Ελλάδα, από τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση μέχρι σήμερα, ο μόνος σταθερός παράγοντας στην παγκόσμια ιστορία του, είναι πάντα η αλλαγή.
Και μην ξεχνάτε όταν κάνετε θέατρο, το κάνετε για να πείτε ένα ψέμα και να βγει μια αλήθεια. Το κάνετε για την ψυχικής σας ανανέωση και την λύτρωση από τις ενοχές απ’ ΄που κι αν προέρχονται.
Είναι η έβδομη τέχνη που την ξέρετε όλοι.
Ο κινηματογράφος των αισθήσεων και των παραισθήσεων.
Στη Γαλλία, οι αδελφοί Ογκύστ και Λουί Λυμιέρ, βασιζόμενοι στο κινητοσκόπιο των εφευρετών Ντίκσον και Έντισον, εφηύραν τον κινηματογράφο κάνοντας στις 28 Δεκεμβρίου του 1895, την πρώτη δημόσια προβολή, στο Παρίσι, με την “Άφιξη του Τρένου”.
Ο κόσμος αλλάζει. Η ψυχαγωγία αλλάζει, το θέαμα γίνεται πιο προσιτό.
Πριν κλείσουμε χρωστάμε μια ακόμα απάντηση για την σημερινή εκπομπή. Στο σύνολο οι καλές τέχνες ή οι τέχνες γενικά είναι επτά προς το τέλος του 20ου αιώνα προστέθηκαν η φωτογραφία και το κόμικ κι έγιναν εννιά. Ποια όμως η διαφορά τους με τις εφαρμοσμένες τέχνες;
Οι καλές τέχνες αποσκοπούν στο να προσφέρουν αισθητική απόλαυση οπτική και ακουστική, ενώ οι εφαρμοσμένες τέχνες υπηρετούν τις πρακτικές ανάγκες αυτής της αισθητικής απόλαυσης.
Μην ξεχνάτε… Η τέχνη είναι ομορφιά, η τέχνη δεν είναι ενιαία, δεν είναι κακό ότι βλέπουμε και ακούμε στην τέχνη να μη το καταλαβαίνουμε – και κάτι σημαντικό… Η τέχνη δεν έχει όρια είναι ελεύθερη, είναι για όλους και όλοι μπορούν να την κάνουν!