«No Pasaran!» («Δεν θα περάσουν!») ήταν η τελευταία φράση – κραυγή μιας φλογερής γυναίκας και το σύνθημα των Δημοκρατικών δυνάμεων στη μάχη ενάντια στους Εθνικιστές του Φράνκο, κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. 

Γεννημένη στις 9 Δεκεμβρίου 1895 στην πόλη Γκαγιάρτα της Βασκωνίας, η Isidora Dolores Ibárruri Gómez, ήταν το όγδοο από τα έντεκα παιδιά ενός Βάσκου ανθρακωρύχου. Αν και άριστη μαθήτρια, αναγκάστηκε από τη φτώχεια να εγκαταλείψει το σχολείο στα δεκαπέντε της, για να εργαστεί αρχικά ως ράφτρα και αργότερα ως υπηρέτρια.

Προτού κλείσει τα είκοσί της, παντρεύτηκε τον σοσιαλιστή συνδικαλιστή Julián Ruiz Gabiña. Το ζευγάρι απέκτησε έξι παιδιά, από τα οποία μόνο τα δύο έζησαν πέραν της παιδικής ηλικίας, επειδή, όπως έγραψε στα απομνημονεύματά της, δεν είχαν την αναγκαία ιατρική φροντίδα και διατροφή. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας ήταν κακή και οφειλόταν πρώτιστα στις διώξεις του άνδρα της, ο οποίος μπαινόβγαινε στις φυλακές για τη συνδικαλιστική και πολιτική του δράση.

Tο κάποτε Καθολικό κορίτσι έγινε επαναστάτρια και προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας (Κ.Κ.Ι.) κατά την ίδρυση του το 1921. Τη δεκαετία του ’30 έγινε συγγραφέας στην εφημερίδα του Κ.Κ.Ι. Mundo Obrero (Κόσμος της εργασίας) και εκλέχθηκε στο Κοινοβούλιο ως βουλευτής του Κ.Κ.Ι. από την περιοχή της Αστούριας το 1936. Μετά την εξορία της από την Ισπανία στο τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, διορίστηκε Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ι., θέση που κράτησε από το 1942 ως το 1960. Έπειτα ονομάστηκε επίτιμη πρόεδρος του Κ.Κ.Ι. ως το τέλος της ζωής της. Με την επιστροφή της στην Ισπανία το 1977 επανεκλέχθηκε βουλευτής της ίδιας περιοχής (Αστούριας). Θεωρείται ως μία από τους ικανότερους ομιλητές του 20ου αιώνα.

Έμεινε γνωστή στην ιστορία για τη σθεναρή αντίστασή της κατά του φασισμού κατά τη διάρκεια του Ισπανικού εμφυλίου, καθώς και για τα συνθήματα της «Είναι καλύτερα να πεθαίνεις όρθιος, παρά να ζεις γονατιστός» και «Είναι καλύτερα να είσαι χήρα ενός ήρωα, παρά σύζυγος ενός δειλού», «Δεν θα περάσουν» φώναζε στην πρώτη γραμμή στους οπλισμένους φασίστες του Φράνκο στη Μάχη της Μαδρίτης.

Η Ντολόρες Ιμπαρούρι πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα του Εμφυλίου Πολέμου σε αποστολές στο εξωτερικό για την υπεράσπιση της κυβέρνησης των Δημοκρατικών. Με τη διαφαινόμενη ήττα των Δημοκρατικών από τους Εθνικιστές του Φράνκο, η Dolores Ibárruri διέφυγε με αεροπλάνο στη Σοβιετική Ένωση τον Μάρτιο του 1938 συνεχίζοντας τον δημοκρατικό της αγώνα.

Η Dolores Ibárruri για τον λαό της Ισπανίας la pasionaria (Λουλούδι του πάθους) επέστρεψε στην Ισπανία, στις 13 Μαΐου 1977, 18 μήνες μετά τον θάνατο του Franko και 34 ημέρες από τη νομιμοποίηση του KK.I. Τον ίδιο χρόνο επανεξελέγη βουλευτής, αλλά παραιτήθηκε λίγο αργότερα, λόγω του προχωρημένου της ηλικίας της. Πέθανε στις 12 Νοεμβρίου 1989, σε ηλικία 94 ετών.

Η θρυλική αυτή μορφή του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος προκαλούσε τη συμπάθεια και των αντιπάλους της. Ακόμη και οι σκληροί Φρανκιστές στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους παραδέχονταν ότι ήταν μια «Μεγάλη Ισπανίδα».

ΠΗΓΕΣ: ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ, WIKIPEDIA